Id-diskors tal-President ta’ Malta Dr George Vella fl-okkażjoni taż-żjara statali mill-Papa Franġisku
Il-Qdusija Tiegħu l-Papa Franġisku
Onorevoli Prim Ministru
President tal-Kamra tad-Deputati
L-Eċċellenza Tiegħu l-Monsinjur Arċisqof
Is-Sinjurija Tiegħu l-Onorevoli Prim Imħallef
Onorevoli Ministri
Onorevoli Kap tal-Oppożizzjoni
Kollegi Presidenti Emeriti
Eċċellenzi
Mistednin Distinti
Santità,
Inħossni xxurtjat li għandi l-okkażjoni li f’isem il-Gvern u l-poplu Malti, b’umiltà kbira, nagħtik merħba ġewwa pajjiżna.
Din hija żjara li ilha biex issir, u li konna qed nistennew b’ħerqa kbira.
Din iż-żjara ser tkompli tqarreb aktar ir-relazzjonijiet storiċi li jeżistu bejn Malta u s-Santa Sede, li maż-żmien issaħħew dejjem aktar.
Niftakar ċar li konna semmejna l-possibbiltà ta’ żjara mill-Qdusija Tiegħek f’Malta lura f’Settembru 2019, meta lqajtni fil-Vatikan, u darba oħra meta ġejt tkellimni wara l-quddiesa għal ruħ l-Eminenza Tiegħu l-Kardinal Prospero Grech f’Jannar 2020.
Fiż-żewġ okkażjonijiet, laqatni ħafna l-interess tiegħek lejn Malta, lejn l-isfidi reġjonali madwar il-gżejjer tagħna, u fuq kollox, l-apprezzament personali tiegħek għall-kwalitajiet u l-valuri li wieħed jorbot magħna l-Maltin. Is-sentimenti li jfaħħru dawn l-istess virtujiet kienu mfakkra u mfaħħra mill-Qdusija Tiegħek f’diversi Udjenzi Ġenerali.
Minn meta ltqajna l-affarijiet inbidlu ħafna.
Il-komunità internazzjonali theżżet b’pandemija li għadha qed tagħmel ħerba mis-saħħa u l-ekonomiji tagħna, u li qed tagħtina tagħlimiet dwar kif għandha tkun is-solidarjetà bejn il-bnedmin; tagħlimiet li qatt m’għandna ninsew.
Urietna biċ-ċar il-ħtieġa li naħdmu aktar biex insaħħu l-ġustizzja soċjali globali, u l-importanza kbira li naqsmu r-riżorsi ma’ xulxin, kemm dawk umani kif ukoll dawk materjali.
Għad hemm inugwaljanzi kbar, mhux biss fil-livell ekonomiku, fl-aċċess għall-kura tas-saħħa bażika u fil-ħtiġijiet mediċi – pereżempju l-vaċċin – iżda wkoll fejn jidħlu l-qgħad, l-edukazzjoni, il-mobbiltà, id-drittijiet tal-bniedem, il-libertà tal-espressjoni u d-demokrazija.
Jeħtieġ li flimkien naħsbu u nadottaw livelli ġodda u aħjar ta’ solidarjetà globali li jneħħu l-individwaliżmu, l-iżolazzjoni, il-populiżmu, l-ostraċiżmu u l-ksenofobija.
Is-sistema politika internazzjonali, u aħna lkoll bħala individwi, ġejna maħsuda bil-gwerra orribbli u atroċi fl-Ukrajna.
Ħamsa u sebgħin sena wara t-Tieni Gwerra Dinjija, huwa traġiku li l-Ewropa għal darba oħra għaddejja minn gwerra tal-waħx u t-tixrid tad-demm fit-territorju tagħha.
L-attakki mingħajr kontroll fuq il-ħajjiet innoċenti, li wasslu għal mijiet ta’ mwiet, u għall-urġenza li n-nies jaħarbu u jsibu refuġju f’pajjiż ieħor, huma episodji li d-dinja ħasbet li qatt ma kienet ser terġa’ tara jseħħu fl-Ewropa.
Dan mhux għax insejna l-istorja tal-imgħoddi tagħna.
Dan għax il-gwerra u dak kollu marbut magħha huma inaċċettabbli u inkonċepibbli fiż-żmien tal-lum; anki jekk qisna aċċettajna u sirna passivi, għas-snin twal ta’ gwerra u qerda fil-Jemen, ir-Rwanda u s-Sirja u f’pajjiżi oħra madwar id-dinja.
Din il-gwerra fl-Ukrajna ħarġet l-agħar u l-aħjar kwalitajiet tal-bnedmin.
Fi sfond ta’ qerda mhux provokata u disperazzjoni kbira, qegħdin naraw l-għaqda, qegħdin naraw l-empatija u anki sens ta’ solidarjetà fost il-ġnus; xi ħaġa li ilna ma naraw għal ġenerazzjonijiet sħaħ.
Ningħaqad mal-Qdusija Tiegħek, fl-appelli kostanti u ripetuti għall-waqfien immedjat ta’ dawn l-attakki tal-waħx filwaqt li nkomplu nipprovdu l-għajnuna kollha meħtieġa lill-vittmi l-aktar vulnerabbli ta’ din il-gwerra.
Jeħtieġ li nirriflettu fuq x’tip ta’ wirt irridu nħallu warajna għall-ġenerazzjonijiet li jmiss.
Sfortunatament, aħna lkoll medhijin bil-gwerra u l-qerda meta l-attenzjoni sħiħa tagħna għandha tkun xi mkien ieħor.
Santità,
Il-pjaneta tagħna hija marida, irrabjata u għajjiena.
Minkejja dan, għadna qed ninjoraw is-sinjali ċari tat-tħassir ambjentali, tat-tibdil fil-klima u tal-isfruttament tar-riżorsi tad-dinja.
Qegħdin nagħtu biżżejjed attenzjoni lis-sinjali ċari li d-dinja qiegħda tagħtina, jew neħtieġu aktar xhieda li tikkonvinċina li l-ambjent uman u naturali qegħdin imorru għall-agħar b’rata tant mgħaġġla?
Ma nistgħux ninjoraw il-fatt li l-ambjent uman u naturali huma minsuġa flimkien.
Ekoloġija vijabbli u sostenibbli tinkiseb biss bil-preservazzjoni u t-trawwim tad-dimensjonijiet umani, soċjali u ambjentali.
Minkejja d-diversi inizjattivi, l-intenzjonijiet tajba kollha u l-wegħdiet ripetuti, għadna ’l bogħod milli nilħqu l-għanijiet tagħna dwar l-ambjent u l-iżvilupp. Diffiċli wieħed jifhem għaliex l-umanità tibqa’ twebbes rasha li teqred u tbiddel is-sbuħija tan-natura bil-bini u l-proġetti tagħha.
Faċli nsemmu l-miri tagħna għas-sostenibbiltà, iżda huwa diffiċli li dawn niksbuhom u nżommuhom.
Kif diġà semmejt, il-kunflitti għadhom mifruxa u qed jippersistu f’dan il-villaġġ globali, u b’xi mod tiġina t-tentazzjoni nagħlqu għajnejna, jekk mhux ukoll niġġustifikaw l-eżistenza tagħhom.
It-tentazzjoni li ninjorawhom jew li ndawru ħarsitna banda oħra hija kbira ħafna.
Jista’ jkun li minħabba l-interessi u l-ambizzjonijiet tagħna; forsi minħabba n-nuqqasijiet tal-mekkaniżmi regolatorji maħsuba biex jindirizzaw dawn il-kunflitti fil-livelli lokali, reġjonali u internazzjonali; jew minħabba li ċerti regoli u prinċipji ma jgħoddux għal kulħadd l-istess.
Il-fattur komuni tal-kunflitti kollha jibqa’ l-produzzjoni, il-bejgħ u t-tixrid ta’ armi, armamenti, u munizzjon.
Kif inti enfasizzajt kemm-il darba, Santità, dan huwa l-għajxien tal-industrija tal-armamenti; industrija li fuqha jserrħu ekonomiji ta’ pajjiżi sħaħ.
Dan qed narawh iseħħ fil-pajjiżi qrib tagħna, fil-Mediterran, iżda wkoll aktar lil hinn, fil-kriżijiet li ilhom żmien twil għaddejjin fis-Sirja u l-Jemen, li diġà aċċennajt għalihom.
Fir-reġjun tagħna, u madwar id-dinja – u hawnhekk naqsam bis-sħiħ is-sentimenti tal-Qdusija Tiegħek – nixtieq nara inqas proliferazzjoni ta’ armi u munizzjon, inqas kummerċjalizzazzjoni u t-twaqqif tat-tellieqa tal-armi li twassal biss għal vjolenza bla tmiem, firda, kriżijiet umanitarji, ħrib miż-żoni ta’ kunflitt, kif ukoll imwiet, minħabba li ma jkunux jistgħu jaslu l-provvisti ta’ ikel u mediċini f’dawn iż-żoni ta’ kunflitt.
Ibqa’ ċert, Santità, li Malta ser tkompli twettaq bla waqfien il-missjoni tagħha li twettaq id-djalogu u r-rispett reċiproku bejn il-pajjiżi, il-kulturi u r-reliġjonijiet li jagħmlu l-Baħar Mediterran tagħna, reġjun uniku.
Il-vokazzjoni ta’ Malta tibqa’ t-tfittxija, il-ħarsien u t-tisħiħ tal-paċi, u ser nibqgħu nirsistu fil-ħidma tagħna lejn dan il-għan.
Ser nibqgħu nfittxu b’mod attiv soluzzjoni umana, ġusta u ekwa għall-kwistjoni tal-migrazzjoni irregolari.
Santità,
Nafu bis-sentimenti qawwija tiegħek dwar din il-kwistjoni, u aħna lkoll inħossu l-istess uġigħ u frustrazzjoni kull meta naraw iġsma mejta jittellgħu mill-mewġ fuq xtutna, jew meta l-migranti jaslu fostna f’sitwazzjonijiet li jġibulek ħniena – dejjem jekk jirnexxilhom jaslu.
Malta qatt ma qagħdet lura mill-impenji u l-obbligi tagħha biex issalva l-ħajjiet.
Dan dejjem għamilnieh u ser nibqgħu nagħmluh.
Madankollu, meta wieħed iqis id-daqs tal-pajjiż u kemm jiflaħ, aħna qegħdin nibqgħu nitolbu s-solidarjetà minn pajjiżi oħra li mhumiex esposti daqsna, iżda li għandhom ir-riżorsi, l-opportunitajiet u l-potenzjal biex jilqgħu migranti.
Id-dokumenti, il-pjanijiet ta’ azzjoni u l-politiki nnegozjati mhuma ser iwasslu mkien jekk mhux ser ikun hemm ir-rieda politika li naġixxu u npoġġu fil-prattika dak li nkunu qbilna fuqu.
F’dan il-kuntest, ippermettili Santità, nisħaq fuq l-apprezzament tagħna għat-tema magħżula biex titfakkar iż-żjara tiegħek: “Ġiebu ruħhom magħna bi ħlewwa liema bħalha”, meħuda mill-Atti tal-Appostli.
Irrid hawnhekk infakkar il-ħidma kbira li l-komunitá ekklesjali għamlet tul is-snin u għadha qed twettaq permezz tal-istituzzjonijiet u l-parroċċi.
Din il-ħlewwa, ser inkomplu nuruha u ngħixuha, bħala nazzjon, kull meta nirreaġixxu għat-tbatija ta’ ħaddieħor.
Dan bħalissa qed nagħmluh fl-azzjonijiet meħuda mill-Gvern u mill-poplu Malti fl-appoġġ tagħna lil ħutna Ukreni permezz tal-għoti ta’ għajnuna umanitarja u l-attenzjoni mogħtija lit-tfal morda tagħhom.
Santità,
Mhix l-intenzjoni tiegħi li ntaqqal iż-żjara tiegħek b’din is-sensiela ta’ problemi, li ser inkomplu nindirizzaw kemm bħala pajjiż indipendenti, kif ukoll mas-sħab tagħna bħala membri attivi tal-komunità internazzjonali.
Ma’ dawn il-problemi, ser nazzarda għalhekk insemmi xi ftit soluzzjonijiet possibbli.
Ma kienx hemm bżonn tfittxija fit-tul għalihom.
Ilkoll nistgħu ngawdu mill-għerf bil-bosta li jinsab fil-kitbiet ta’ ispirazzjoni li l-Qdusija Tiegħek taqsam mad-dinja b’mod regolari.
Għandi f’moħħi dokumenti bħal Fratelli Tutti, Laudato Sì, u d-Dokument dwar il-Fraternità Umana għall-Paċi fid-Dinja u l-Konvivenza Komuni, biex insemmi biss ftit minnhom.
Jagħtini l-kuraġġ ukoll, u anki l-faraġ – il-messaġġ tiegħek għall-Jum Dinji tal-Paċi f’Jannar ta’ din is-sena bil-politika ċara tiegħu biex niksbu l-paċi – li jikkundanna l-gwerer u l-kunflitt, l-individwaliżmu, u t-tħassir tal-ambjent.
Irridu naqilbu l-folja.
Irridu nibdew billi nerġgħu niksbu l-fiduċja f’xulxin billi nitkellmu aktar ma’ xulxin.
Nistgħu nibdew b’aktar taħditiet u djalogu bejn il-ġenerazzjonijiet differenti.
Jeħtieġ li nsaħħu r-rabta bejn l-edukazzjoni, it-tagħlim u l-paċi.
U jeħtieġ li nħarsu x-xogħol dinjituż bħala l-pedament tal-ġustizzja u s-solidarjetà.
Għandna wkoll nagħtu valur akbar lir-rwol tan-nisa fis-soċjetajiet kollha u nħallu dejjem iżjed liż-żgħażagħ tagħna jmexxu bidla pożittiva u npoġġuhom fil-qalba ta’ koeżistenza paċifika.
Dan huwa vjaġġ li jeħtieġ li nagħmlu flimkien.
Dan huwa l-qofol tal-ħidma tiegħek, Santità, biex tippromwovi l-kunċett ta’ Sinodalità.
Jeħtieġ li noħolqu u ninvestu l-enerġiji tagħna fi proċess universali u inklussiv li jisma’ l-vuċi ta’ kulħadd, u li jkun miftuħ għall-akbar parteċipazzjoni possibbli.
Fuq kollox, Santità, Malta ser iżżomm il-wegħda tagħha li tieħu ħsieb lil dawk l-aktar vulnerabbli fil-komunità tagħna – dawk li jinsabu waħedhom, dawk maħkuma mill-uġigħ fiżiku u psikoloġiku, dawk li jħossuhom abbandunati, u dawk imġiegħla jbatu fis-silenzju.
Fl-aħħar nett, fuq kollox għandna nirrispettaw il-qdusija tal-ħajja, mit-tnissil sat-tmiem naturali tagħha.
Most Holy Father Francis,
Thank you for visiting us, and we warmly welcome you to these islands that cherish you.
We promise you that your visit among us will spur us to continue to unite and strive for peace around us.
Above all, we promise you that you will always be in our thoughts, and as you always encourage us to do, we will continue to pray for you.
Agħfas hawn għad-diskors sħiħ bl-Ingliż.